Từ Spirited Away…
Tháng 3 năm nay, phim Spirited Away đã đoạt giải Best Animated Feature (Phim Hoạt Hình Hay nhất) của Oscar (Viện Hàn Lâm Điện Ảnh Mỹ). Nhiều otaku mong đợi điều này từ lâu nhưng chẳng mấy ai thật sự nghĩ nó sẽ đoạt giải.
Viện Hàn Lâm ĐA Mỹ chưa bao giờ công bố lý do đối với sự chọn lựa của họ. Do vậy đến nay người ta vẫn khúc mắc Spirited Away được bình bầu do tính nghệ thuật của phim hay đơn thuần chỉ để chứng tỏ nước Mỹ cũng có khả năng thưởng thức phim hay như những nơi khác trên thế giới. Spirited Away là phim đã đoạt giải Gấu Vàng tại LHP Berlin 2002, nơi anime này không bị cách ly sang thể loại Phim Hoạt Hình, mà tranh giải cùng những phim nhựa người thật đóng. Giải Phim Hoạt Hình Hay Nhất mới được lập nên khi Beauty anh the Beast của Disney được đề cử giải phim Hay Nhất vào năm 1991 và Viện Hàn Lâm Điện Ảnh Mỹ có lẽ không mấy hứng thú trước ý tưởng phim hoạt hình cùng hạng với các phim nhựa người thật đóng khác. Spirited Away đoạt giải Oscar sẽ mang lại tương lai sáng lạn cho hoạt hình Nhật Bản bên ngoài nước đã sản sinh ra nó chăng ?
Mặc dù bản thân anime đang trở nên ngày càng phổ biến trên phương diện điện ảnh, tương lai hứa hẹn phía trước lại được phản ánh qua những phim Live action người thật đóng sắp tới. Sau cột mốc làm lại The Ring (2002) của Gore Verbinski, được dựa trên phim gốc Nhật (1998) của Hideo Nakata, đa phần anime có danh tiếng ở Hollywood sẽ được làm lại dưới dạng phim người thật đóng dựa trên anime nhằm hướng đến khán giả phương tây. Twentieth Century Fox đã đạt được quyền sản xuất phim Dragonball dựa trên anime và manga. Warner Brothers sẽ làm Akira, Darren Aronofsky (Pi, Requiem for a Dream) sẽ đạo diễn phim Lone Wolf and Cub, Rob Cohen (The Fast and The Furious, XXX) sẽ thực hiện Kite, James Cameron cho biết ông muốn đạo diễn Battle Angel Alita và Ninja Scroll sẽ được thực hiện bởi các nhà sản xuất loạt phim Mortal Kombat. Tin lớn nhất của mùa hè 2003 hẳn phải là thông báo thực hiện phim người thật đóng Neon Genesis Evangelion, một sự hợp tác giữa Gainax (Studio đã thực hiện serie anime), ADV Films (Công ty lồng tiếng Anh cho serie anime) và Weta Workshop (studio kỹ xảo thành lập bởi Peter Jackson, được biết đến qua loạt Lord of the Rings)
Trong khi ở Nhật phim màn ảnh rộng hay TV serie người thật đóng vẫn thường xuyên được dựng lên từ manga hay anime thì tại thị trường Mỹ và phương Tây điều này còn rất mới mẻ. Có lẽ loạt phim về những siêu nhân anh hùng comics ăn khách trên màn ảnh rộng làm người ta nghĩ đến chuyện làm phim từ anime. Với một cộng đồng fan của những nguyên tác anime /manga này đã được hình thành, sự chuyển tác thành live action thành công sẽ thu về khoản lợi nhuận đáng kể cho các hãng làm phim.
… đến Animatrix
Đáng chú ý nhất là xu hướng những phim màn ảnh rộng mang nhiều yếu tố của anime. Một bài báo gần đây trên South Florida Sun-sentinel trích dẫn phát biểu của đạo diễn John Singleton về ảnh hưởng phong cách anime trong phim 2 Fast 2 Furious của ông. Nhiều đạo diễn khác cũng cho thấy hứng thú tham khảo anime như Guillermo del Toro và hơn hết là James Cameron. Việc áp dụng anime trong phim Hollywood đáng nói nhất là từ anh em đạo diễn Wachowski, người đã thực hiện The Matrix. Giờ đây anh em Wachowski đang cố gắng đền đáp ảnh hưởng của anime qua loạt phim ngắn, The Animatrix.
Nhìn từ bối cảnh, The Matrix đã cố mang nhiều yếu tố của anime vào phim. Trong đoạn tư liệu trên đĩa The Animatrix DVD, nhà sản xuất The Matrix, Joel Silver tiết lộ rằng anh em Wachowski chiếu cho ông xem anime Ghost in the Shell (1995) và nói rằng họ muốn làm một phim như vậy với người thật đóng. Và họ đã thành công khi phim này không chỉ tạo nên nền tảng mới về hình ảnh trong thể loại Live Action màn ảnh rộng mà còn ảnh hưởng đến cội nguồn là hoạt hình Nhật Bản.
Với việc phát hành 2 phần tiếp theo của The Matrix, anh em Wachowski đã quyết định mở rộng thế giới The Matrix qua việc mang hoạt hình Nhật Bản đến với đối tượng khán giả rộng lớn hơn. The Animatrix bao gồm 9 tập phim hoạt hình ngắn liên quan đến thế giới The Matrix, thể hiện các câu chuyện bổ sung cũng như lý giải một số chi tiết của The Matrix. Đạo diễn của loạt phim ngắn này gồm những tên tuổi gạo cội của anime: Yoshiaki Kawajiri (Ninja Scroll, Wicked City), Koki Morimoto (đạo diễn phần Magnetic Rose trong loạt anime ngắn Memories), Shinichiro Watanabe (Cowboy Bebop, Macross Plus), Peter Chung (loạt Aeon Flux được chiếu trên MTV) và Mahiro Maeda (Blue Submarine No. 6).
Sự vắng mặt bất ngờ trong danh sách trên là đạo diễn Ghost in the Shell, Mamoru Oshii, người mà sự nhận thức tinh tế về thế giới mạng ảo và phong cách nghệ thuật độc đáo của ông hẳn sẽ mang lại một phim thú vị cho thế giới Matrix. Không rõ anh em Wachowski lúc đầu có mời ông tham gia The Animatrix không hay đạo diễn Oshii hẳn thấy quá nhiều điểm giống nhau giữa The Matrix và phim của ông mà mất đi hứng thú. Trong cuộc phỏng vấn bởi tạp chí Ex.org sau cuộc gặp với anh em Wachowski, Oshii thổ lộ: "Tất nhiên là tôi vui nhưng tôi có cảm giác gì đó không được thoải mái lắm. Tôi cảm thấy lạ. Tôi hầu như nghĩ là sẽ tốt hơn nếu chúng tôi không gặp nhau."
Mặc dù phim kế của Oshii, Avalon (2001) tuy là một dự án mà theo ông, thể hiện những ý định từ trước, có vẻ là sự phản ứng với ý tưởng của anh em Wachowski trong The Matrix. Avalon đi vào sự khác biệt giữa thực và ảo, một chủ đề xuyên suốt thường thấy trong các phim của Oshii được anh em Wachowski lấy cho phim của mình. Với sự thu hút của chủ đề thực ảo nơi công chúng được tạo dựng nên bởi The Matrix, đáng chờ xem Avalon sẽ được đón nhận thế nào...
The Animatrix thú vị bởi nó là điểm giao nhau giữa những ảnh hưởng của văn hóa pop của các nền văn hoá khác nhau. Nhiều người chỉ thích xem phim nguyên bản lồng tiếng gốc. Nhưng The Animatrix thì sao ? Andy và Larry Wachowski viết kịch bản 4 trong 9 anime ngắn. Điều đó có nghĩa ngôn ngữ gốc của nó là tiếng Anh. Thế nhưng những anime ngắn này được thực hiện bởi các đạo diễn Nhật, vậy phải chăng ngôn ngữ gốc cũng là tiếng Nhật. Ngày nay từ gốc đã không còn biên giới. Tốt hay xấu, văn hoá pop đã trở thành văn hoá thế giới.
Bản thân sự hợp tác trong The Matrix cũng đáng được chú ý bởi ý nghĩa của nó đối với hoạt hình nói chung. Sự yêu thích và nổi tiếng của The Matrix khiến nhiều người càng muốn xem thử The Animatrix (chắn chắn được giúp đỡ bởi bộ máy quảng cáo khổng lồ) và có thể thấy rằng hoạt hình là một phương tiện hiệu quả để thể hiện những câu chuyện đặc sắc. Đồng thời qua sự hợp tác với các đạo diễn và studio Nhật Bản, anh em Wachowski đã thúc đẩy thêm nguồn lực phát triển cho ngành công nghiệp anime - chẳng hạn những phim hợp tác Nhật Mỹ đang được tiến hành. Hợp tác trong The Animatrix thật sự là dấu hiệu thể hiện sự trưởng thành của bản thân hoạt hình và sự nhìn nhận của công chúng đối với nó như một phương tiện điện ảnh thực thụ.
Hãy coi chừng Oscar ! Hoạt hình sẽ sớm trở lại tranh giải Phim Hay Nhất lần nữa ! ...
(sưu tầm)
Có thể bạn sẽ thích