Những tác phẩm của Haruki Murakami cùng với âm nhạc, thức ăn phương Tây, và các yếu tố khác của văn hóa đại chúng đã được dùng như một thứ "cột trụ" lôi cuốn các độc giả trẻ nhiều nước trên thế giới. Và ở quê hương ông, độc giả Nhật Bản trên 30 tuổi thích bàn về Haruki Murakami ở quán bar, coi đó là một biểu hiện của văn hoá cao cấp.
Haruki Murakami là nhà văn Nhật Bản đương đại nổi tiếng nhất được giải thưởng văn học Iomiuri (Iukio Misuma, Kobo Abe cũng đã từng được trao giải thưởng danh giá này).
Haruki Murakami sinh ngày 12/1/1949 tại Kioto nhưng ông lớn lên ở thành phố cảng Kobe. Thời sinh viên của Murakami theo học tại Khoa văn (ngành kịch cổ điển) - Trường Tổng hợp Vaseda. Sau khi lập gia đình, ông cùng vợ mở quán Jazz Bar ở Tokyo. Hàng đêm, sau khi đóng cửa quán, Murakami chong đèn viết.
Cuốn sách đầu tiên của ông mang tên Nghe lời gió hát (Hear The Wind Sing) năm 1979 được giải thưởng văn học Gundzo dành cho các tác phẩm đầu tay và được in với số lượng khổng lồ 150 000 bản. Nghe lời gió hát trong sáng, buồn bã là lời hồi tưởng của một người trẻ tuổi xen lẫn những triết lý già dặn về cuộc sống và cái chết…
Sau này, Haruki Murakami sống phần lớn thời gian ở nước ngoài, mười năm gần đây, ông chuyển từ Hy Lạp qua Italia, rồi từ châu Âu sang Mỹ (Hiện tại ông đang sống và giảng dạy tại Priceton). Mỗi năm ông cho ra đều đặn một cuốn tiểu thuyết dày bằng tiếng Nhật: Dance Dance Dance, The Elephant Vanishes, Hard-boiled Wonderland and the End of the World, A Wild Sheep Chase, Norwegian Wood, The Wind-Up Bird Chronicle và South of the Border, West of the Sun.
Sau vụ tấn công hơi độc vào một tuyến xe điện ngầm ở thủ đô Tokyo, ông viết tác phẩm phi hư cấu đầu tiên Underground gây tiếng vang lớn. Ngoài sáng tác, Murakami còn là một dịch giả, đã dịch sang tiếng Nhật các tác phẩm của F. Scott Fitzgerald, Truman Capote, John Irving và Raymond Carver.
Sputnik Sweetheart là tiểu thuyết mới nhất của Murakami, và là cuốn sách thứ bảy của ông được dịch sang tiếng Anh. Nhân vật chính của Sputnik Sweetheart là cô gái Sumire (theo tiếng Nhật nghĩa là "Violet"), nhưng truyện được kể ở ngôi thứ nhất của một nhân vật tên K. làm nghề giáo viên, bạn của Sumire, yêu cô, nhưng cô chỉ coi anh là một người bạn thân.
Truyện của Murakami giống như công án Thiền, chỉ đưa ra các câu hỏi, không có giải đáp, người đọc phải trầm tư để tìm ra ý nghĩa. Các nhà phê bình đánh giá tác phẩm Sputnik Sweetheart: "Làm sao Murakami lại biết cách tạo ra chất thơ trong khi viết về đời sống hiện đại và các cảm xúc? Tôi không thể cưỡng được lòng khâm phục" (Independent on Sunday). "Một cuốn tiểu thuyết hay, nhẹ như sợi lông, nhưng buồn da diết... một cuốn sách quyến rũ của một trong những tác giả hấp dẫn nhất thế giới" (Sunday Herald).
Và chính vì thế, hiện nay các tác phẩm của Murakami với những nhân vật không phải theo kiểu người Nhật nề nếp, tham công tiếc việc, Murakami đang chiếm được trái tim của lớp độc giả trẻ ở nhiều nước, trong đó có độc giả Nga. Dom Kinigi - một nhà sách lớn ở trung tâm Moskva, có một quầy riêng cho nhà văn Nhật này. Ðoán được nhu cầu đang tăng lên, nhà sách đã đặt thêm hàng, nhưng các sách của Murakami bán chạy đến mức một số nhà xuất bản không đủ sách cung ứng.
Trong vòng bốn năm kể từ khi bản dịch tiếng Nga đầu tiên xuất hiện năm 1998, đã có năm tác phẩm khác của Murakami ra ở ba nhà xuất bản Nga. Tất cả đều thuộc danh sách bán chạy của nhà xuất bản. Oleg Sedov, chủ tịch nhà xuất bản Amfora, nơi đã bán được 16.000 bản ba tác phẩm của Murakami, gọi các sách đó là "mỏ vàng".
"Cơn sốt" Murakami ở Nga bắt đầu khi lớp trẻ biết được các tác phẩm của ông qua trang mạng của các dịch giả. Chính thế nhiều người đã nhớ đến câu Không biết đến Haruki Murakami thì cũng như không biết đến Internet. Là bởi, bản thân Murakami cũng là một dịch giả nổi tiếng về văn học Mỹ, và những tác phẩm của ông cùng với âm nhạc, thức ăn phương Tây và các yếu tố khác của văn hóa đại chúng đã được dùng như một thứ "cột trụ" lôi cuốn các độc giả trẻ. Kết quả đối với nhiều người Nga, trước đây người Nhật là một dân tộc tăm tối, vô cá tính, thiếu trí tuệ riêng. Do đó, khi tiếp xúc với tiểu thuyết của Murakami họ bị kích thích, vì các nhân vật trong đó là những người quả quyết và độc đáo.
Tuy vậy, một số độc giả có tuổi vốn định kiến với văn hóa phương Tây thì phê phán các tác phẩm của Murakami, coi chúng là "hời hợt". Một trong bốn dịch giả là anh Dmitry Kovalenin, 37 tuổi, người đầu tiên đến với tác phẩm Murakami khi làm phiên dịch tại Nhật Bản. Kovalenin nói rằng người Nga coi người Nhật là "những sinh vật ngoài trái đất, chỉ sống ở công ty".
Nhận xét về các nhân vật của Murakami, Kovalenin nói: "Nhân vật ở ngôi thứ nhất có thể gặp ở bất cứ nước nào, khiến tôi quên mất đây là nhà văn Nhật Bản. Nhân vật ở ngôi thứ hai được viết rõ ràng và có sự phân biệt rõ rệt giữa bản thân và người khác. Ý thức và tiềm thức đối diện nhau. Trước khi biết điều đó, tôi thấy mình đồng nhất với nhân vật, dường như nó là một anh bạn đồng hương. Sự chia tách bên trong là một đề tài truyền thống của văn học Nga và có điểm chung với Dostoyevsky".
Nhà phê bình văn học Anna Starobinets, 24 tuổi, nhận xét: "Các nhân vật của Murakami uống bia Heineken và ăn hamburger thay cho món sushi và sake. Ðộc giả Nga trước đây cảm thấy khó tiếp nhận các tác phẩm khác của văn học Nhật vì chúng có chung một hiện thực đạo đức duy nhất. Ngược lại, trong khi các tác phẩm của Murakami có sự mơ hồ phương Ðông, độc giả lại có thể tiếp nhận được mà không thấy xa lạ".
(sưu tầm)
Haruki Murakami là nhà văn Nhật Bản đương đại nổi tiếng nhất được giải thưởng văn học Iomiuri (Iukio Misuma, Kobo Abe cũng đã từng được trao giải thưởng danh giá này).
Haruki Murakami sinh ngày 12/1/1949 tại Kioto nhưng ông lớn lên ở thành phố cảng Kobe. Thời sinh viên của Murakami theo học tại Khoa văn (ngành kịch cổ điển) - Trường Tổng hợp Vaseda. Sau khi lập gia đình, ông cùng vợ mở quán Jazz Bar ở Tokyo. Hàng đêm, sau khi đóng cửa quán, Murakami chong đèn viết.
Cuốn sách đầu tiên của ông mang tên Nghe lời gió hát (Hear The Wind Sing) năm 1979 được giải thưởng văn học Gundzo dành cho các tác phẩm đầu tay và được in với số lượng khổng lồ 150 000 bản. Nghe lời gió hát trong sáng, buồn bã là lời hồi tưởng của một người trẻ tuổi xen lẫn những triết lý già dặn về cuộc sống và cái chết…
Sau này, Haruki Murakami sống phần lớn thời gian ở nước ngoài, mười năm gần đây, ông chuyển từ Hy Lạp qua Italia, rồi từ châu Âu sang Mỹ (Hiện tại ông đang sống và giảng dạy tại Priceton). Mỗi năm ông cho ra đều đặn một cuốn tiểu thuyết dày bằng tiếng Nhật: Dance Dance Dance, The Elephant Vanishes, Hard-boiled Wonderland and the End of the World, A Wild Sheep Chase, Norwegian Wood, The Wind-Up Bird Chronicle và South of the Border, West of the Sun.
Sau vụ tấn công hơi độc vào một tuyến xe điện ngầm ở thủ đô Tokyo, ông viết tác phẩm phi hư cấu đầu tiên Underground gây tiếng vang lớn. Ngoài sáng tác, Murakami còn là một dịch giả, đã dịch sang tiếng Nhật các tác phẩm của F. Scott Fitzgerald, Truman Capote, John Irving và Raymond Carver.
Sputnik Sweetheart là tiểu thuyết mới nhất của Murakami, và là cuốn sách thứ bảy của ông được dịch sang tiếng Anh. Nhân vật chính của Sputnik Sweetheart là cô gái Sumire (theo tiếng Nhật nghĩa là "Violet"), nhưng truyện được kể ở ngôi thứ nhất của một nhân vật tên K. làm nghề giáo viên, bạn của Sumire, yêu cô, nhưng cô chỉ coi anh là một người bạn thân.
Truyện của Murakami giống như công án Thiền, chỉ đưa ra các câu hỏi, không có giải đáp, người đọc phải trầm tư để tìm ra ý nghĩa. Các nhà phê bình đánh giá tác phẩm Sputnik Sweetheart: "Làm sao Murakami lại biết cách tạo ra chất thơ trong khi viết về đời sống hiện đại và các cảm xúc? Tôi không thể cưỡng được lòng khâm phục" (Independent on Sunday). "Một cuốn tiểu thuyết hay, nhẹ như sợi lông, nhưng buồn da diết... một cuốn sách quyến rũ của một trong những tác giả hấp dẫn nhất thế giới" (Sunday Herald).
Và chính vì thế, hiện nay các tác phẩm của Murakami với những nhân vật không phải theo kiểu người Nhật nề nếp, tham công tiếc việc, Murakami đang chiếm được trái tim của lớp độc giả trẻ ở nhiều nước, trong đó có độc giả Nga. Dom Kinigi - một nhà sách lớn ở trung tâm Moskva, có một quầy riêng cho nhà văn Nhật này. Ðoán được nhu cầu đang tăng lên, nhà sách đã đặt thêm hàng, nhưng các sách của Murakami bán chạy đến mức một số nhà xuất bản không đủ sách cung ứng.
Trong vòng bốn năm kể từ khi bản dịch tiếng Nga đầu tiên xuất hiện năm 1998, đã có năm tác phẩm khác của Murakami ra ở ba nhà xuất bản Nga. Tất cả đều thuộc danh sách bán chạy của nhà xuất bản. Oleg Sedov, chủ tịch nhà xuất bản Amfora, nơi đã bán được 16.000 bản ba tác phẩm của Murakami, gọi các sách đó là "mỏ vàng".
"Cơn sốt" Murakami ở Nga bắt đầu khi lớp trẻ biết được các tác phẩm của ông qua trang mạng của các dịch giả. Chính thế nhiều người đã nhớ đến câu Không biết đến Haruki Murakami thì cũng như không biết đến Internet. Là bởi, bản thân Murakami cũng là một dịch giả nổi tiếng về văn học Mỹ, và những tác phẩm của ông cùng với âm nhạc, thức ăn phương Tây và các yếu tố khác của văn hóa đại chúng đã được dùng như một thứ "cột trụ" lôi cuốn các độc giả trẻ. Kết quả đối với nhiều người Nga, trước đây người Nhật là một dân tộc tăm tối, vô cá tính, thiếu trí tuệ riêng. Do đó, khi tiếp xúc với tiểu thuyết của Murakami họ bị kích thích, vì các nhân vật trong đó là những người quả quyết và độc đáo.
Tuy vậy, một số độc giả có tuổi vốn định kiến với văn hóa phương Tây thì phê phán các tác phẩm của Murakami, coi chúng là "hời hợt". Một trong bốn dịch giả là anh Dmitry Kovalenin, 37 tuổi, người đầu tiên đến với tác phẩm Murakami khi làm phiên dịch tại Nhật Bản. Kovalenin nói rằng người Nga coi người Nhật là "những sinh vật ngoài trái đất, chỉ sống ở công ty".
Nhận xét về các nhân vật của Murakami, Kovalenin nói: "Nhân vật ở ngôi thứ nhất có thể gặp ở bất cứ nước nào, khiến tôi quên mất đây là nhà văn Nhật Bản. Nhân vật ở ngôi thứ hai được viết rõ ràng và có sự phân biệt rõ rệt giữa bản thân và người khác. Ý thức và tiềm thức đối diện nhau. Trước khi biết điều đó, tôi thấy mình đồng nhất với nhân vật, dường như nó là một anh bạn đồng hương. Sự chia tách bên trong là một đề tài truyền thống của văn học Nga và có điểm chung với Dostoyevsky".
Nhà phê bình văn học Anna Starobinets, 24 tuổi, nhận xét: "Các nhân vật của Murakami uống bia Heineken và ăn hamburger thay cho món sushi và sake. Ðộc giả Nga trước đây cảm thấy khó tiếp nhận các tác phẩm khác của văn học Nhật vì chúng có chung một hiện thực đạo đức duy nhất. Ngược lại, trong khi các tác phẩm của Murakami có sự mơ hồ phương Ðông, độc giả lại có thể tiếp nhận được mà không thấy xa lạ".
(sưu tầm)
Có thể bạn sẽ thích