Bảng tên trước nhà

Bảng tên trước nhà

theo nipponia số 15
Bài: Furui Asako
Ảnh: Omori Hiroyuki

bd61f664.jpg


Một tấm bảng nhỏ có nghĩa là: “ Chúng tôi ở đây “

 

これはなんだ?
表札
「ここが私の家です。」住人を示す個人の看板
文●古井麻子
写真●大森裕之
協力●楽善堂、伊東標札店

 表札とは家に住んでいる人の名前を表示するための札のこと。住宅街を歩いていると家々の門や玄関の横に四角い板がかかっているのを目にするが、この板が表札だ。堂々とした漢字で居住者の名前がはっきりと記されており、訪れた人はこの札を見ればここが誰の家か判断できる。中には名前だけでなく、住所が書かれている表札もある。
 表札が一般に使われるようになったのは明治時代(19世紀後半)になってからのことらしい。武士以外はもつことを許されていなかった苗字が、一般の庶民にも解禁されたからだ。また、郵便制度が発達したことも表札の普及を後押しした。
 当時、一般の住宅は木造建築が主流だったので、表札も木製のものがほとんどだった。家を建てたときに余った板のきれはしに文字を書いた粗末なものも多かった。瀬戸物(陶磁器)の表札が登場したのは1882年頃。今も続く東京の表札店「伊東標札店」が作り始めたという。
 それから100年以上がたち、最近は表札の素材やデザインもずいぶんと変わってきた。「昔は表札といえば木か瀬戸物でしたが、最近はステンレスやアクリルなど、いろいろな素材がでてきました。建物の材質が変わったからでしょう。文字も以前は縦書きでしたが、最近は横書きが主流です」というのは、東京ではんこ店を営む平沢東さん(印鑑同様、名前を扱うという理由で表札ははんこ店で扱われることが多い)。アルファベットの表札や、西洋の看板を模したデザインもよく見かける。表札の世界にも国際化の波が押し寄せてきているようだ。

26cc05c8.jpg


Bảng tên được gắn bên ngoài cửa nhà hay trên cột cổng nhà. Đôi khi chúng biến mất, bởi vì có người dị đoan rằng đánh cắp bảng tên sẽ giúp thi đỗ.

Nếu bạn có dịp rảo bộ ngang qua bất cứ khu dân cư nào ở Nhật, chắc chắn bạn sẽ nhìn thấy những bảng tên này bên cạnh cửa ra vào hay trên cột cổng nhà: những tấm bảng tên hình chữ nhật với những chữ Hán (kanji) đậm đề tên chủ nhà. Một số bảng còn ghi cả địa chỉ.

Bảng tên chủ nhà trở nên phổ biến vào hậu bán thế kỷ thứ 19. Mãi cho đến thời ấy chỉ có người thuộc giai cấp trên (võ sĩ đạo) mới được phép có tên họ gia đình. Sau khi “dân thường” được phép có tên họ, người ta bắt đầu có tập quán treo bảng tên ngoài cửa nhà. Tập quán này càng phổ biến khi dịch vụ bưu chính lan rộng ra khắp mọi miền đất nước.
Vào thời ấy, đa số nhà cửa thường dân đều làm bằng gỗ cho nên cho nên bảng tên gia đình cũng được làm bằng gỗ. Nhiều bảng thật thô sơ đơn giản - chỉ là một miếng gỗ nào đó còn lại sau khi làm nhà xong, mang tên gia đình chủ nhân, thế thôi. Vào khoảng năm 1882, những tấm bảng tên bằng gạch men bắt đầu xuất hiện. Một công ty ở Tokyo đầu tiên chế tạo ra loại bảng này, Ito Hyosatsu-ten, hiện vẫn còn hoạt động.
Từ bấy giờ đến nay đã được hơn 100 năm rồi. Trong những năm gần đây bảng tên đã qua một quá trình tiến hóa đáng kể, cả về chất liệu lẫn phong cách.

Ông Hirasawa To hiện đang quản lý một cửa hàng ở Tokyo bán con dấu dùng để chứng nhận các loại văn bản tài liệu (Người Nhật dùng con dấu cá nhân thay vì ký tên. Các cửa hàng này bán con dấu đồng thời cũng làm bảng tên gia đình, vì cả hai loại đều mang tên chủ nhân). Hirasawa cho biết : “Ngày xưa bảng tên được làm bằng gỗ và gạch men, ngày nay thì người ta dùng nhiều loại vật liệu khác nhau như thép không rỉ và nhựa acrylic. Theo tôi thì đấy là do các vật liệu xây dựng nhà cửa đã thay đổi. Tên họ thường được viết theo chiều thẳng đứng, nhưng ngày nay người ta thích viết tên họ theo chiều ngang từ trái sang phải hơn”.

Bây giờ thì tên họ người Nhật thường được viết bằng mẫu tự Latin. Một số bảng trông giống như bảng tên của người Bắc Mỹ hay Châu Âu. Dường như việc này cũng đang có chiều hướng thay đổi theo quá trình toàn cầu hóa.

9065e44c.jpg


Ở đây tên người được viết bằng mực tàu lên một tấm bảng bằng gỗ bách, có khi tên họ được khắc vào gỗ, có khi bằng chữ nổi.
 

Bài viết liên quan

ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
Your content here
Top